Avcıların Gözünden Hayat/3.bölüm/Büyük Kediler

Yeni yazım kedigillerin 4 büyük üyesi üzerine.Bunlar; aslanlar,kaplanlar,jaguarlar, ve leoparlar.Bu hayvanların tamamen avcı olmak için yaratıldıklarını ve tam olarak nasıl evrildiklerine ilişkin konulardan bahsedeceğim.

İlk olarak büyük kediler  kedigiller(felidae) familyasına ait pantherinae olarak adlandırılan,karnivor süper yırtıcılardır.Ağırlık olarak 100 kilogramın üzerine çıkabilen bu kedilerin büyük kedi olarak adlandırılmasındaki asıl önemli neden kükreyebilmeleridir.Yoksa bu gruba dahil olmayıp,leopardan daha ağır olabilen puma'larda bu gruba dahil olmalıydı fakat kükreyemediği için gruba dahil değildir.
Kısaca kükreyen ve en ağır kedilere büyük kediler(pantherinae) denir.

İlk olarak bu 4 kedinin ortak özelliklerini sayalım.Hepside kendi yaşadığı ortamlarda uç yırtıcılardır.Yani bunları avlayan hayvan normal koşullarda yoktur.Pençelerini geri çekebilirler ve diğer kedilere göre çeneleri kafalarına oranla daha uzundur.Ve de hepsininde nesilleri tükenme tehlikesiyle karşıkarışıyadır.

Afrika Erkek Aslanı

1)Aslanlar:(Pantherianae leo) Afrika'da yaşayan; büyük kedilerin 2.en ağır üyesidirler.Ağırlıkları 130 ila 250 arası değişir.Hatta 375 kilogram gelen erkek aslanlara rastlansada asıl olarak ortalama,doğadaki sağlıklı bir erkek aslanın kilosu 200-220 kilogramdır.Erkek aslanın kuyruksuz uzunluğu 200cm kadardır.Omuz yüksekliği 115 cm'dir.Dişileri ise 130 kg ve 170 cm kadardır.Dişisi ile erkeği arasında bu kadar fark bulunan tek kedidir.Bunun nedeni aslında aslanların sosyal görev düzeninden kaynaklanıyor.Aslanlarda dişiler avlanırken,erkekler sürüyü,başka erkek aslanlar gibi dış tehditlerden korur.Bu yüzden avcılık görevi olan dişiler, sürate ve gizliliğe ihtiyaç duyduklarından ufaktırlar ve yelesizdirler.Daha çok koruma ve kavga etme görevi bulunan erkekler ise iridir ve yeleye sahiptirler.Yele aslanın dövüşlerde yara almaması için boğazını korur ve boğulmasını önler.Sürü halinde dolaşan aslanların diğer sürüler ile rekabet halinde olması kaçınılmaz olduğu için dişi ve erkekleri arasında bu denli bir görev paylaşımı şarttır ve binlerce yıldır buna göre evrilmişlerdir.
   Avları genelde büyük otçul memelilerdir. Antiloplar , buffalolar ve hatta bazen zürafa ve fil gibi büyük hayvanlarıda avladıkları bilinir.Avlarını sürüden ayırarak 4 köşeden sararlar ve boğarak öldürürler.Bazen iri hayvanları avlarken erkek aslanlarada ihtiyaç olur.
 Aslanların doğal düşmanları neredeyse yoktur.Rakip olarak görülebilecek tek hayvan olan sırtlanlar kalabalık sürü halinde saldırarak aslanları alt etmeyi başarabilir.Ancak bu olay çok nadir görülür.Bir aslan 3 sırtlan gücüne sahiptir ve genelde böyle bir savaşı kazanan aslanlar olur.Ayrıca sudada timsahlar aslanlar için tehlike oluşturabilir.O yüzden aslanlar suda timsahlarla karşılaşmaktan çekinir.Aynısı karadada timsahlar için geçerlidir.Bunların haricinde aslanların en büyük düşmanları diğer sürüdeki erkek aslanlardır ve aslan ölümleri en çok diğer aslanlar tarafından olur.

2)Kaplanlar:(Pantherianae tigris) Asya'da yaşarlar.Kedigillerin en büyük ve en ağır üyesidir fakat erkek aslanlar yerden yükseklik olarak kaplanlardan daha yüksektir..200-350 kg ağırlıktadırlar ve 210 cm uzunluğa ve 105 cm omuz yüksekliğine sahiptir.Aslanlardan farklı olarak kaplanlarda dişi ile erkekler arasında o kadar göze çarpan bir irilik farkı yoktur.Aslanların bu özelliği, aralarındaki rekabet sonucu diğer erkek aslanlarla dövüşerek kazandıkları tahmin ediliyor.Dünyadaki kaplanların %80'i hindistan'da yaşamaktadır.Kaplanlar ormanlarda yaşamak için evrilmişlerdir.Post rengi,ağaçların arasında kamufle olmasını kolaylaştırır.Büyük kediler arasında jaguarla beraber tek iyi yüzücü kedidirler.Sürü halinde yaşamazlar ve yalnız avlanırlar.Kaplanlar;geyik,domuz,manda  gibi iri hayvanları avlayabilir.Kendi yaşadığı ortamda doğal düşmanları yoktur.Hatta öyleki nehirde yüzerek timsah avladıkları bilinir.Kaplanların çoğu alt türünün soyu,tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.En iri kaplan alt türü olan sibirya kaplanlarının dünyada 2000 civarı kaldığı biliniyor.

Sibirya Kaplanı

3)Jaguarlar:(Pantherianae onca): 3.en iri büyük kedi olan jaguarlar batı yarımküresinin en büyük ve güçlü kedisidir.Abd ve meksikanın bazı yerlerinde görülebilirler.
   Jaguarlar görünüş olarak leoparlara benzetilir.Fakat leoparlardan daha iri ve güçlüdürler.Ayrıca beneklerinde bariz şekilde desen farkı vardır ve çene yapısı itibariyle kaplanlara daha çok benzerler.
Jaguarlar 160 cm uzunluğa,105-135kg ağırlığa ve 75 cm omuz yüksekliğine sahiptirler.Ormanlık alanlar,açık araziler dahil her türlü ortamda yaşayabilirler.Özellikle suda çok iyi yüzerler ve avlanırlar.Kaplan ile benzer olarak yalnız yaşar ve avlanırlar.

Jaguar

   Çeneleri aşırı derecede kuvvetlidir(memelilerde sırtlanlardan sonra en güçlü çeneye sahip hayvandır) Öyleki aslanlardan ve kaplanlardan daha yüksek ısırma gücüne sahiptirler.Bu özelliklerini kaplumbağa kabuklarını kırarak kazandıkları tahmin ediliyor.Jaguarlar gerek müthiş av çeşitlilikleri,gerekse vücut ağırlığına kıyasla muhteşem olan kas güçleriyle bazı bilim adamlarınca dünyanın en güçlü kedisi olarak görülüyor.Avlanma teknikleri diğer tüm kedilerden farklıdır.Avlarını boğazlarından ısırıp boğmak yerine, güçlü çeneleriyle avının kafatasını ısırıp kırarak öldürürler.

4)Leoparlar:(Pantherianae pardus) 4.En iri büyük kedidirler.155 cm uzunluğa,80kg ağırlığa ve 75 cm omuz yüksekliğine sahiptirler.Afrikada aslanlar ile aynı ortamda yaşarlar.Yüksek tırmanma yetenekleriyle bilinirler.En iyi tırmanan  büyük kedidirler.Leoparlar ayrıca çok iyi gizlenirler ve kamufle olurlar.Avladıkları ceylan,tavşan,domuz gibi hayvanları,aslan ve sırtlan gibi güçlü hayvanlara kaptırmamak için ağaca çıkarıp yerler.Bazı durumlarda sırtlanlara saldırmaktan çekinmezler.Fakat genel olarak leoparlar sırtlan görünce avladıkları hayvanı bırakıp kaçar.